اهمیت استفاده از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ

واژه ی گیمیفیکیشن در سال ۲۰۰۳ توسط نیک پلینگ مطرح شد اما تا سال ۲۰۱۰ عمومی نشد. گیمیفیکشن چگونه عمل می‌کند؟ طراحی و ساخت یک بازی برای کاربران به منظور درگیر کردن و مشارکت در سایت، برند،شبکه‌های اجتماعی یا اپلیکیشن برای اهدافی فراتر از سرگرمی (اهدافی چون بازاریابی و برندینگ) است. امروزه با گسترش رسانه‌های دیجیتال و تلاش کسب و کارها برای پیشی گرفتن از رقبای‌شان، افراد در معرض اطلاعات و پیام‌های متعدد از سوی برندهای مختلف هستند. در این میان، هنر برندها این است که نه تنها به گونه‌ای متفاوت توجه مخاطبان را به خود جلب کنند، بلکه به کمک عوامل انگیزاننده، نیاز جدیدی برای تعامل با برندشان را در آنان ایجاد نمایند. گفتن این موضوعات در قالب جملات ساده به نظر می‌رسد، اما حقیقت این است که نداشتن خلاقیت در تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ، می‌تواند به شکست کسب و کارها منجر شود. استفاده از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ می‌تواند یک راه حل میانبر به سمت موفقیت در تعامل با مخاطبان باشد.

گیمیفیکشن Gamification

از زمان‌های قدیم تا کنون، بازی‌ها به عنوان ابزاری قدرتمند در سرگرم کردن افراد، برقراری ارتباط و آموزش مسائل مختلف به کار می‌روند. در سال‌های اخیر بازاریابان از قدرت بازی‌ها در استراتژی‌های مختلف بازاریابی خصوصاً دیجیتال مارکتینگ بهره می‌برند. این کار، گیمیفیکیشن نام دارد. به عبارتی دیگر، گیمیفیکیشن استفاده از بازی‌ها در بسترهای مختلف مانند بازاریابی و آموزش است که برای بازی طراحی نشده‌اند. در گیمیفیکیشن به کمک مفاهیمی مانند رقابت، رتبه‌بندی و سیستم‌های امتیاز دهی، به مخاطبان انگیزه می‌دهند تا با آنان تعامل برقرار کنند.

همان‌طور که قبلا هم اشاره کردیم انواع مختلفی از استراتژی‌های بازاریابی وجود دارد. شما باید با شرایط و نیازمندی‌های کسب و کار خود بتوایند، استراتژی مورد نظر و مناسب را برای خود برگزینید. قبل از هرگونه انتخابی جهت استراتژی بازاریابی شرکت خود، باید نکات زیر را در نظر بگیرید.

۷ عنصر اصلی یک سیستم گیمیفیکشن

• امتیازات (point) : امتیاز کسب شده توسط کاربر به ازای انجام عملی خاص
• مراحل (Levels) : جایگاه کاربر در بازی
• تابلوها (Leaderboards) : امکان مقایسه امتیازات و رتبه‌ها با دیگر کاربران
• شان‌ها (Badges) : امتیازات و نشان‌های اضافی (مثلا هنگام اتمام زودهنگام یک مرحله)
• چالش‌ها (Challenges) : مسابقه چالش برانگیز جهت القای حس هدفمند بودن این تجربه به کاربران
• استمرار (Onboarding) : همراه شدن با کاربر از لحظه‌ی ورود به قیف (قیف بازاریابی) تا آگاهی و اینگیج شدن
• حلقه‌های اینگیجمنت (Engagement loops): شامل عوامل انگیزاننده مانند پاداش‌ها و امتیازات، که می‌توانند با برانگیختن احساسات مخاطب، آن‌ها را مجدد به سمت تعامل و اینگیجمنت هدایت می‌کنند.

اهمیت گیمیفیکشن در دیجیتال مارکتینگ

مطالعات نشان می‌دهند برندهایی که از گیمیفیکیشن در فعالیت‌‌های دیجیتال مارکتینگ خود استفاده می‌کنند، به مراتب در جلب توجه مخاطبان و رضایت آنان موفق‌تر عمل کرده‌اند. در گیمیفیکیشن، دو فاکتور تکنولوژی و روانشناسی در بازاریابی دست به دست هم می‌دهند تا به افراد انگیزه داده و نرخ اینگیجمنت بالا رود. همان‌گونه که می‌دانید، بالا رفتن اینگیجمنت یا درگیر کردن مخاطبان با برند فاکتوری بسیار مهم و از طرفی زمان‌بر است. گیمیفیکیشن می‌تواند به کمک تحت تاثیر قرار دادن آن بخش از مغز افراد که به مسابقه و برنده شدن علاقه نشان می‌دهند، این فرآیند را تا چند برابر تسریع کرده و ضمن افزایش آگاهی از برند و کمک به بهینه‌سازی نرخ تبدیل، در نهایت به افزایش نرخ بازگشت سرمایه، وفادارسازی مشتریان و رشد کسب و کار شما منجر شود.

در ادامه به ۵ نکته برای استفاده از گیمیفیکشن در فعالیت‌های بازاریابی اشاره خواهیم کرد:

۱.گیمیفیکیشن را به اهداف بازاریابی خود مرتبط کنید.

پیش از هر چیز همانند دیگر استراتژی‌های بازاریابی، باید با در نظر داشتن نیازها و اهداف کلی کسب و کار، اهدافی دقیق و همچنین شاخص‌های ارزیابی عملکرد را برای استفاده از گیمیفیکیشن تعیین کنید. برای مثال، اگر هدف شما افزایش ترافیک وب‌سایت است، باید مشخص کنید که می‌خواهید وب‌سایت شما به طور متوسط در روز چقدر بازدید داشته باشد و به صورت مستمر آن را به کمک ابزارهایی مانند گوگل آنالیتیکس بررسی کنید.

برای مثال، یک شرکت انگلیسی فعال در زمینه محصولات بهداشتی، با هدف افزایش فروش و اینگیجمنت، یک بازی طراحی کرد، به این صورت که به ازای خرید هر محصول، مشتری می‌توانست به نسبت خرید خود امتیاز بگیرد و روی یک نقشه به سمت یک مقصد حرکت کند. در نهایت اگر می‌توانست به مقصد مورد نظر برسد، یک سفر رایگان به آنجا از سمت آن برند دریافت می‌کرد. این شرکت توانست از همین طریق به افزایش فروشی در حدود ۵ میلیون یورو و افزایش سهم بازار ۱.۲% دست یابد.

۲. مخاطب هدف خود را بشناسید.

شناسایی پرسونای مخاطب، امری جدا نشدنی از تمام فعالیت‌های بازاریابی است. تا زمانی که مخاطب خود را به خوبی نشناسید و از تمایلات و علایق آن‌ها باخبر نباشید، استراتژی گیمیفیکیشن موثر واقع نخواهد شد. برای مثال، اگر بیشتر مخاطبان شما را افراد بالای ۴۰ سال تشکیل داده‌اند، استفاده از بازی‌های پرهیجان که بیشتر برای نوجوانان مناسب‌ است، چندان مفید نخواهد بود. بهتر است سعی کنید تا با گیمیفیکیشن چالش‌های مخاطبان و مشتریان خود را تا حد امکان بر طرف کنید.

۳. از ایده‌های خلاقانه و در عین حال کم هزینه استفاده کنید.

برای شروع گیمیفیکیشن و تست مخاطبان خود، بهتر است از بودجه‌ی کمتر و در عین حال بازی‌های ساده‌تری استفاده کنید. مثلا می‌توانید با برگزاری چالش‌ها و کوئیزهای کوچک کار خود را آغاز کرده و در ازای برنده شدن کاربران، به آن‌ها امتیاز دهید. در عین حال می‌توانید استراتژی‌های پرهزینه‌تر را در برنامه‌های آتی خود بگنجانید. برای مثال استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند واقعیت افزوده در اپلیکیشن‌های آرایشی و ایجاد تجربه مجازی از سبک‌های مختلف آرایش روی صورت کاربران، می‌تواند آنان را تا حد زیادی به خرید محصولات آن برند ترغیب کند.

۴. عوامل انگیزاننده‌ی مخاطبان خود را مشخص کنید.

به منظور افزایش اثربخشی گیمیفیکیشن لازم است عوامل ایجاد انگیزه در مخاطبان را به درستی تعیین کنید. این عوامل می‌توانند کوپن‌های تخفیف، اهدای جوایز (چه از محصولات و چه جوایز ارزنده دیگر)، معرفی برندگان مسابقات در رسانه‌های اجتماعی و مثال‌هایی از این قبیل باشند. برای مثال، شرکت Starbucks با طراحی یک اپلیکیشن، مشتریان خود را به پرداخت آنلاین از آن طریق تشویق می‌کند. به این صورت که در ازای هر تراکنش، یک ستاره به مشتری تعلق گرفته و در صورت رسیدن تعداد ستاره‌ها به ۵ عدد، یک نوشیدنی رایگان هدیه می‌گیرد. همچنین با بالا رفتن امتیازها و دریافت ۳۰ ستاره، کارت طلایی دریافت خواهند کرد.

۵. از پیچیده کردن فرآیند بپرهیزید.

حتی اگر مخاطبان شما از هوش بالایی برخوردار باشند، نباید با پیچیده نشان دادن فرآیند و پرسیدن اطلاعات زیاد، آنان را از خود برانید. فراموش نکنید که برای جلب توجه اولیه و اینگیج کردن مخاطب زمان کمی در اختیار دارید. بهتر است در ابتدا به جنبه‌های سرگرمی بیشتر توجه کرده و رفته رفته بر میزان پیچیدگی مراحل اضافه کنید. برای تست عملکرد گیمیفیکیشن می‌توانید از روش‌های تست تجربه کاربری استفاده کنید.

خلاصه

گیمیفیکیشن استفاده از بازی‌ها در بسترهای مختلف مانند بازاریابی و آموزش است که برای بازی طراحی نشده‌اند. در گیمیفیکیشن به کمک مفاهیمی مانند رقابت، رتبه‌بندی و سیستم‌های امتیاز دهی، به مخاطبان انگیزه می‌دهند تا با برندها تعامل برقرار کنند. استفاده از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ، ضمن افزایش نرخ تعامل کاربران، به افزایش آگاهی از برند، بهینه‌سازی نرخ تبدیل، افزایش نرخ بازگشت سرمایه، وفادارسازی مشتریان و رشد کسب و کار شما منجر خواهد شد. برای استفاده از گیمیفیکیشن در فعالیت‌های بازاریابی، لازم است اهداف اصلی کسب و کار را در نظر بگیرید، پرسونای مخاطب را شناسایی کنید، از خلاقیت غافل نشوید، عوامل انگیزاننده مخاطبان خود را مد نظر داشته و از پیچیده کردن فرآیند بپرهیزید.

به عنوان سخن آخر می‌توان گفت گیمیفیکیشن تنها یک اصطلاح بازاریابی نیست، بلکه عاملی برای خلق تجربه کاربری بهتر، برانگیختن احساسات مثبت در مخاطبان، افزایش تعامل و در نهایت وفادارسازی آنان است.